Regionale recycling: groenafval voor gezonde bodem
Ondernemers en overheden in Noordoost-Brabant gaan samen de verwerking van afval van natuuronderhoud en groenbeheer in de regio stimuleren en beter organiseren. Ze willen deze organische reststromen benutten voor een gezondere bodem. In een intentie-overeenkomst zetten de betrokken partijen deze ambitie zwart op wit. Ze doen dat op initiatief van AgriFood Capital/AgroProeftuin de Peel.
De bodem is belangrijk voor zowel de landbouw als de natuur. Grond die rijk is aan organische stof en een actief bodemleven, zorgt ervoor dat planten beter bestand zijn tegen ziekten. Bovendien houdt een gezonde bodem voedingsstoffen beter vast. Boeren hebben daardoor minder meststoffen en bestrijdingsmiddelen nodig om hun gewassen gezond te houden. Ook houdt een gezonde bodem vocht beter vast, dat maakt de omgeving bestendiger tegen zowel droogte als wateroverlast.
De zandgronden in de Peel bevatten relatief weinig organische stof. De organische reststromen uit de regio kunnen interessant zijn als aanvulling. Het probleem is dat de verwerking van dit groenafval is gericht op afvoer en verkoop in andere delen van het land.
Als boeren in de regio dit materiaal kunnen benutten, blijft de waardevolle organische stof in de regio. Het aanvoeren van bodemverbeteraars uit de directe omgeving past bij kringlooplandbouw. Kringlooplandbouw is agrarische productie met zo weinig mogelijk afval en uitstoot van schadelijke stoffen, waarbij grondstoffen en eindproducten zo volledig mogelijk worden benut en hergebruikt.
Projectleider als aanjager
Voor een betere benutting van de organische reststromen zijn veranderingen nodig. De activiteiten rondom lokale verwerking en gebruik van groen afval zijn nog beperkt en versnipperd. Er is daarom een projectleider aangesteld. Zijn doel is ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk organisch materiaal in de regio wordt verwerkt en aangewend. Hij moet de verwerking van groenafval tot compost of bokashi, én het gebruik ervan, aanjagen. Dat doet hij door de initiatieven met elkaar te verbinden en op te schalen of nieuwe samenwerkingen te initiëren.
Intentie-overeenkomst
De lokale overheden hebben aangeven te willen samenwerken met bedrijven voor regionale verwerking. Daarvoor is een intentieovereenkomst gesloten. De ondertekenaars zijn de gemeenten Sint Anthonis, Uden en Landerd, het waterschap Aa en Maas en zes ondernemingen: Derks gewasbescherming, Sleeuwen, Van Iersel Compost, Van den Elzen Oesterzwammen, Van Berkel Biomassa & Bodemproducten en Loon- en Grondverzetbedrijf W. Arts B.V.
Betrokken partijen
In dit project opereert de projectleider onder de verantwoordelijkheid van de Agrifood Capital, de samenwerking van overheden, ondernemers en het onderwijs in de regio Noordoost-Brabant. HAS Hogeschool is de kennispartner en voert onderzoeksprojecten uit, waarin studenten en docent-onderzoekers aan de slag gaan met kennisvragen binnen het thema bodemverbetering in AgroProeftuin de Peel. Waar nodig wordt ook Wageningen UR betrokken voor fundamenteler onderzoek.
De provincie Noord-Brabant subsidieert zowel de activiteiten van de projectleider vanuit de ZLTO als de praktijkonderzoeken door de HAS Hogeschool. Klik hier voor meer informatie over de twee subsidieprojecten voor bodemverbetering van de provincie.
Praktijkonderzoek naar effecten maatregelen
HAS Hogeschool voert verschillende praktijkproeven uit waarbij de effecten van producten op de bodem worden gemeten. Op twee locaties doen studenten onder leiding van docent-onderzoeker Marloes Hendriks veldproeven in samenwerking met Tuinbouwbedrijf Jonkergouw. Een van de locaties is de proeflocatie van AgroProeftuin de Peel, de andere is op het bedrijf van de bospeenteler in Schaijk zelf. Op deze velden doen de HAS en de groenteteler proeven met compost als leverancier van organische stof en met insectensubstraat als natuurlijk middel tegen schadelijke aaltjes in de bodem. Bij deze proeven zijn ook Van Berkel Biomassa en Bodemproducten en het insectenkwekerijbedrijf Protix betrokken.
In een eerdere proef heeft HAS Hogeschool in Westerbeek samen met melkveehouder Jos Verstraten verwerking van lokale reststromen op het erf in de praktijk onderzocht.
Zie ook de het rapport Coöperatief composteren (Coopmans en Wilting, HAS Hogeschool, januari 2018) in het overzicht rechts/onderaan deze pagina.